گزارش وضعیت حقوق بشر در ایران / شهریور 1394

مینا مصطفوی : سعی شده است در ادامه مطلب گزارشی اجمالی و مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران ارائه شود. شایان ذکر است به علت عدم رسانه ای شدن برخی اخبار حقوق بشری، ممکن است موارد مورد ذکر کامل نباشد.

اعدام زندانیان

در شهریور ماه سال ۱۳۹۴ نقض حقوق بشر در ایران همچنان ادامه داشت، شروع این ماه مصادف با اعدام ۲۵ نفر در شهرهای مازندران، بندرعباس، سنندج، زابل، کرج (قزلحصار و رجایی شهر) ، بیرجند، رشت، اصفهان، مشهد بود.

درشهریورماه ۹۴ تعداد زیادی از زندانیان اعدام شدند از مهمترین گزارشات اعدام در این ماه می توان به اعدام یک تن در ملأ عام در اردستان به اتهام “سرقت، آدم ربایی و قتل” ، اعدام یک زندانی در محدوده میدان برق شهر بندرعباس در ملأ عام به اتهام “تجاوز به عنف”،و اعدام ۵ زندانی در رجایی شهر کرج به اتهام "قتل" اشاره کرد که اغلب این اعدام ها مخفیانه و بدون پوشش رسانه ای انجام شد.

یکی از برجسته ترین و بحث‌برانگیزترین گزارشات در این زمینه،اعدام بهروز آلخانى زندانى سیاسى و ممانعت مسئولین از تحویل جنازه وی و تلاش خانواده غلامحسین خالدی، محیط بان محکوم به اعدام منطقه حفاظت شده دنا برای تامین مبلغ دیه یک میلیاردی، و رهایی وی از اعدام با فروش کلیه های خود بود.

چندی پیش گزارشی منتشر شد که در آن لیستی از 110 زندانی محکوم به اعدام در زندان سنندج همراه با اسامی و اتهامات آنها وجود داشت. در این گزارش آمده است حدود ۵ محکوم به اعدام در زندان سنندج هنگام بازداشت کمتر از ۱۸ سال سن داشته اند. شایان ذکر است بیشتر اتهامات این افراد قتل و جرائم مرتبط با مواد مخدر بوده است.

در شهریور ماه ۱۳۹۴، هجده نفراز محکومین به قصاص مورد بخشش قرار گرفته و از اعدام قریب الوقوع نجات یافتند. همچنین  یک زندانی محکوم به قصاص در زندان مرکزی همدان، پس از ۱۱ سال تحمل حبس با رضایت خانواده مقتول بخشیده و به آغوش خانواده بازگشت.

نقض حقوق اقلیت های ملی و دینی

در این ماه نیز به مانند ماه های گذشته تعرض به حقوق اولیه اقلیت‌های ملی و دینی در ایران ادامه داشت که بارزترین آنها، بازداشت جلال صالح پور از اعضای گروه رقص آذربایجانی “قایا” در پی احضار تلفنی به ستاد خبری اداره کل اطلاعات آذربایجان شرقی به اتهام اجتماع و تبانی و انتقال وی به زندان تبریز و بازداشت و زندانی کردن میثم جولانی و مرتضی پروین دو فعال مدنی پس از حضور در شعبه پنجم بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب اردبیل به اتهام اخلال در نظم عمومی از موارد قابل ذکر در این رسته می باشد.

در رابطه با نقص حقوق شهروندان بهایی نیز ذبیح الله رئوفی، شهروند بهائی اهل سنندج توسط نیروهای وزارت اطلاعات شهر سنندج بازداشت و به محل ستاد خبری وزارت اطلاعات این شهر منتقل شد، وی پیشتر و در سال ۸۸ بازداشت و به اتهام تبلیغ علیه نظام به یک سال حبس تعزیری محکوم شده بود که این حکم در دادگاه تجدید نظر به شش ماه حبس در شهرستان تویسرکان تبدیل شد و آقای رئوفی دوران این حبس را در آن شهرستان گذراند.

همچنین جلسه دادگاه سه شهروند بهایی دیگر به نام های روفیا پاکزادان، سودابه مهدی نژاد و نازی تحقیقی به ریاست قاضی قنبری و به اتهام تبلیغ علیه نظام در استان گلستان برگزار شد.

مهیاره نداف و آوا امینی یزدلی، دو شهروند بهائی در نتیجه کنکور سراسری سال جاری با نقص در پرونده مواجه شده و از ادامه تحصیل محروم شدند.

در زمینه حقوق شهروندان درویش مذهب نیز گزارشاتی منتشر گردید از جمله، تهدید آقای عبداللهی مجلس‌دار شهرستان جراحی از سوی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی و احضار و بازجویی ایشان که گفته میشود در طی این بازجویی از این درویش گنابادی خواسته شده بود که مشخصات دراویش این شهر را در اختیار مأموران قرار دهد که ایشان از انجام این کار سر باز میزنند. دادستانی شیراز نیز خواستار در نظر گرفتن اشد مجازات برای چهار تن از دراویش آقایان صالح‌الدین مرادی، فرزاد درویش، بهزاد نوری و خانم فرزانه نوری، توبهٔ آنها و متوقف شدن فعالیت‌های سایت مجذوبان نور شد.

نقض حقوق زنان و کودکان

درزمینهٔ حقوق کودکان میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:

تعداد یک هزار و ۸۶۰ نفر از بازماندگان تحصیل در منطقه سیب و سوران از توابع “استان سیستان و بلوچستان” با تلاش های صورت گرفته بخش آموزشی و تعامل بسیار خوب مردم و معتمدان محلی شناسایی شدند.

مدیر کل ثبت احوال استان قزوین از ثبت ازدواج ۹۲۰ دختر زیر ۱۴ سال و یک مورد ازدواج زیر ۱۰ سال در سال گذشته خبر داد.

همچنین خبرگزاری ها از جاماندن یک سوم کودکان مهاجر افغان از ثبت نام در مدارس ایران خبر دادند.

درزمینه حقوق اولیه بانوان در ایران در ماهی که گذشت قدم جدی برای تحقق شعار برابری جنسی از سوی دستگاه حاکمه برداشته نشد و زنان ایرانی همچنان شاهد نقض متعدد حقوق انسانی خود بودند که میتوان در این زمینه به موارد زیر اشاره کرد:

نیلوفر اردلان ملی‌ پوش با سابقه فوتبال ایران به دلیل مخالفت همسرش با خروج او از کشور از لیست تیم ملی برای اولین حضور در جام ملت‌ های آسیا خط خورد که این مسئله با واکنش شدید کاربران صفحه های مجازی روبرو گشته و کمپین های زیادی در مذمت و محکوم کردن قوانین مردسالارانه ایران به وجود آمد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت علی رغم تاکید بر افزایش نقش زنان در اقتصاد کشور و افزایش سهم زنان از ورودی دانشگاه‌ها پس از انقلاب از زیر ۳۰ درصد به بیش از ۶۰ درصد ، نرخ بیکاری در زنان را سه برابر مردان اعلام کرد.

همچنین طی گزارشی با اشاره بر افزایش آمار کارتن خواب ها، معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان اصفهان اعلام کرد، یک سوم کارتن خواب‌های اصفهان را زنان تشکیل می دهند.

همچنین حکم ۲ فرد متهم به بدحجابی صادر شد و دادگاه هر کدام را به پرداخت ۹۰۰ هزار تومان جزای نقدی محکوم کرد.

نقض حقوق کارگران

نقض حقوق کارگران در شهریور ماه مانند ماه های گذشته پر از رویدادها و اتفاقات ناگوار برای قشر کارگران بود. از جمله آنها میتوان به محکومیت به حبس محمود صالحی فعال کارگری به ۹ سال به اتهام شرکت در “جمعیت های معارض و تبلیغ علیه‌ نظام” اشاره کرد. شایان ذکر است حکم ایشان در شرایطی صادر شده که ایشان هر هفته‌ باید دو بار و هر بار برای چند ساعت در بیمارستان سقز تحت درمان “دیالیز” قرار بگیرد.

علی نجاتی فعال کارگری و از رهبران سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه بازداشت شد و “جمیل راست خدیو” فعال کارگری و از اعضای کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل های کارگری به ستاد خبری وزارت اطلاعات احضار شد. هفت سال و ده ماه حکم جدید برای بهنام ابراهیم زاده فعال کارگری و فعال دفاع از حقوق کودک اعلام شد. همچنین در این ماه ۱۷ گزارش مرگ کارگران در محل کار گزارش شد.

نقض حقوق اصناف

محمدرضا نیک نژاد و مهدی بهلولی از اعضای هیات مدیره کانون صنفی معلمان تهران و مهدی بهلولی از فعالان صنفی مستقل با مراجعه ماموران امنیتی در منزلشان بازداشت شدند. شایان ذکر است این دو از فعالان عرصه رسانه و مطبوعات نیز می باشند. بازداشت محمود بهشتی لنگرودی سخنگوی کانون صنفی معلمان ایران ، بازداشت سید منصور موسوی” که از معلمان و فعالان صنفی و عرصه رسانه می باشد و همچنین پلمپ دو تالارباغ به دلیل عدم رعایت شئونات اسلامی از مهم ترین اخبار این بخش بودند.

حوزه بهداشت و محیط زیست

خوشبختانه درزمینهٔ ی بهداشت و محیط‌ زیست در این ماه گزارشات اندکی منتشر شد که محوریت موضوع آن بیشتر در مورد آلودگی هوا و محیط ‌زیست و کمبود منابع آبی در کشور بود.

همچنین گزارشاتی در مورد نابودی ۵۳ هزار درخت خیابان ولیعصر تهران اعلام شد که در این رابطه عضو شورای شهر تهران بیان کرد: “بر اساس گزارش‌هایی که اخیرا به دست من رسیده از ۲۲ هزار درخت باقی مانده ۱۱ هزار و این روز‌ها نیز تنها بیش از ۷ هزار درخت در این خیابان باقی مانده است”. مهاجرت ۱۳۰ هزار نفر به دلیل خشکی هامون در سیستان و بلوچستان و همچنین شناسایی ۲۹ هزار نفر مبتلا به ایدز در ایران از دیگر اخبار قابل ذکر در این زمینه بود.

گزارشات متفرقه در زمینه نقض حقوق بشر

آتنا دائمی، فعال مدنی زندانی که مشکوک به ابتلا به بیماری MS است، جهت انجام برخی آزمایشات مرتبط با تشخیص بیماری به بیمارستان اعزام شد. موضوع قابل توجه در این باره اینست که آتنا دائمی در هنگام انتقال به بیمارستان برای انجام آزمایشات تحت تدابیر سختگیرانه امنیتی بوده است. پیشتر مسئولین امنیتی به او و خانواده اش اعلام کرده بودند که ” شما در “خط قرمز” هستید و از انتقال وی به بیمارستان امتناع کرده بودند.

همچنین سعید رضوی فقیه زندانی سیاسی محبوس در زندان رجایی شهر به سه سال و نیم حبس دیگر محکوم شد. ایشان که ۵ ماه قبل حکم یک ساله اش به پایان رسیده بود در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی صلواتی به سه سال و نیم حبس دیگر محکوم شد. اتهامات جدید این زندانی سیاسی دو سال برای توهین به رهبری، یک سال تبلیغ علیه نظام و شش ماه برای توهین به خبرگان عنوان شده است.

گردآورنده : مینا مصطفوی